یکی از دستگاه‌های تهویه ساختمان که عمدتا برای گرمایش محیط استفاده می‌شود، یونیت هیتر نام دارد. این دستگاه به وسیله آب گرم یا سرد به گرمایش و سرمایش محیط می‌پردازد. علاوه بر این یونیت هیترها در گردش و تهویه هوای محیط نیز نقش دارند و میتوانند به بهبود کیفیت هوا کمک نمایند. در ادامه به بررسی بیشتر یونیت هیتر و مزایا و معایب آن آشنا خواهیم شد.
یونیت هیتر چیست؟
در حال حاضر دستگاه‌های تهویه مطبوع زیادی در بازار وجود دارد که هر کدام از عملکرد خاصی برخوردار هستند. یونیت هیتر (Unit Heater) یکی از این دستگاه‌ها است که بیشتر برای گرمایش فضاهای بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طوری که از آنها برای گرم کردن محیط‌هایی چون سوله و کارخانجات استفاده می‌شود. سیال گرم کننده یونیت هیتر آب داغ پمپ شده یا سیستم بخار آب است. این دستگاه‌ها اغلب در ارتفاع نصب می‌شوند و خروجی هوا در آنها به حالت افقی یا عمودی می‌باشد.
در رابطه با ساختار یونیت هیتر باید اشاره کنیم که این دستگاه‌ها شامل کویل‌هایی هستند که به صورت مارپیچ در یک جعبه فلزی در چند ردیف قرار می‌گیرند. یک فن هم در پشت لوله‌های کویل جاسازی می‌گردد. راندمان گرمایشی یونیت هیترها بالا است و قادر به گرم کردن محیط ظرف مدت زمان کوتاهی می‌باشند. یکی از خصوصیاتی که این دستگاه‌ها دارند این است که با استفاده از منبع انرژی‌های مختلفی قادر به کار هستند. در واقع این دستگاه‌ها میتوانند با استفاده از برق، آب و گاز کار کنند و دمای محیط را افزایش یا کاهش دهند.
اجزای تشکیل دهنده یونیت هیتر
یونیت هیترها همچون هر دستگاه دیگری دارای چندین جزء و بخش اصلی هستند که در اینجا به بررسی آنها می‌پردازیم:
- بدنه اصلی دستگاه: یونیت هیترها اغلب با استفاده از فولاد یا فایبرگلاس با ضخامت مناسب ساخته می‌شوند. پس از آن بدنه دستگاه با یک لایه رنگ کوره‌ای مورد رنگ‌آمیزی قرار می‌گیرد.
- کویل حرارتی یا آب گرم: کویل‌های یونیت هیتر از اجزای مهم آن هستند و در گرمایش یا سرمایش نقش اصلی را دارند. جنس کویل‌های آبی از مس و جنس کویل‌های بخار آب از فولاد است. هر یک از این کویل‌ها هم دارای پره‌های استاندارد از جنس فین آلومینیوم هستند.
- فن: فن هوا را از پشت دستگاه دریافت کرده و با عبور از میان کویل‌ها و فین‌های تبادل حرارتی آن را از یونیت هیتر خارج می‌نماید.
- الکتروموتور: این قطعه وظیفه به حرکت درآوردن محور فن هوادهی یونیت هیتر را بر عهده دارد. بر اساس طراحی دستگاه هم میتوان از الکتروموتور تک دور یا دو دور استفاده کرد.
- پره‌های هدایت هوا یا دمپر: این پره‌ها در بخش جلوی دستگاه نصب شده و هوای خروجی را جهت‌دهی می‌کنند.
کاربرد یونیت هیتر و نحوه عملکرد آن
یونیت هیترها بیشتر در فضاهایی چون کارخانه، کارگاه، انبار، فروشگاه‌های بزرگ، استخر، سالن‌های ورزشی، سالن‌های همایش و مواردی از این قبیل مورد استفاده قرار می‌گیرند. با نصب یونیت هیتر در این فضاها میتوان به گرمایش محیط پرداخته و به تهویه هوای موجود در آن کمک کرد.
گرمایش در یونیت هیتر به وسیله آب گرم یا بخار ایجاد می‌شود. آب گرم یا بخار معمولا توسط دستگاهی مانند پکیج یا بویلر تامین شده و در داخل لوله‌های کویل جریان پیدا می‌کند. با جریان آب گرم یا بخار در داخل لوله‌ها، سطح لوله و پره‌های آن به شدت گرم می‌شود. پس از آن فن موجود در پشت لوله‌ها شروع به کار کرده و هوا را از روی لوله‌ها عبور می‌دهد. این عمل سبب افزایش دمای هوای محیط شده و به گرمایش آن می‌پردازد. در رابطه با فن یونیت هیتر باید اشاره کنیم که این قطعات میتوانند از نوع محوری یا سانتریفیوژ باشند. در ادامه باید اشاره کنیم تفاوت هایی بین یونیت هیتر و فن کوئل وجود دارد که در مقاله جداگانه به آن پرداخته ایم.
بررسی انواع یونیت هیتر از جهات مختلف
یونیت هیترها از جهات مختلفی قابل تقسیم‌بندی هستند که در اینجا به بررسی آنها می‌پردازیم.
- انواع یونیت هیتر بر اساس نوع انرژی حرارتی: این دستگاه‌ها با منابع انرژی مختلفی قابل کار هستند و از این نظر به انواع آبی، بخار و برقی تقسیم می‌شوند.
- انواع یونیت هیتر از نظر نوع پروانه: پروانه یا فن موجود در یونیت هیتر میتواند به شکل محوری یا سانتریفیوژ باشد. برای همین آنها را میتوان بر اساس نوع پروانه نیز دسته‌بندی کرد.
- انواع یونیت هیتر از نظر ترتیب قطعات: یونیت هیترها از نظر ترتیب قرار گرفتن قطعات به دو دسته مکنده و دمنده تقسیم می‌شوند. در یونیت هیترهای مکنده، هوا به وسیله پروانه از روی کویل مکیده می‌شود. اما در یونیت هیترهای دمنده، هوا از طریق فن بر روی بر روی کویل دمیده می‌شود.
- انواع یونیت هیتر از نظر کاربرد: یونیت هیترها از نظر نوع کاربرد به دو دسته خانگی و صنعتی تقسیم می‌شوند. این دستگاه‌ها از نظر ساختاری مشابه با هم هستند. با این تفاوت که یونیت هیترهای خانگی ظرفیت کمتری دارند.
- انواع یونیت هیتر از نظر موقعیت نصب: دسته‌بندی آخر یونیت هیتر بر اساس محل نصب آن است. در این دسته‌بندی یونیت هیترها به انواعی چون زمینی، دیواری و سقفی تقسیم می‌شوند. جریان هوا در یونیت هیترهای سقفی و دیواری میتواند به صورت افقی یا عمودی باشد.
بررسی مزایا و معایب یونیت هیتر
هر سیستم تهویه مطبوعی از یک سری مزایا و معایب برخوردار است که بهتر است پیش از خرید مورد توجه قرار بگیرد. در رابطه با مزایای یونیت هیتر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قدرت بالا در پرتاب باد گرم یا سرد
- سرعت بالا در گرم کردن یا سرد کردن محیط
- قابلیت توزیع مناسب هوا به مناطق دلخواه
- نیاز به فضای کمتر به خصوص در مدل‌های دیواری و سقفی
- قابلیت نصب و پرتاب هوا به صورت افقی و عمودی
- راندمان حرارتی بالا
- نصب ساده و عدم نیاز به شبکه توزیع حرارت
- تعمیر و نگهداری آسان
همانطور که مشخص است یونیت هیترها از مزایای زیادی برخوردار هستند و قادر به گرمایش یا سرمایش محیط در کوتاهترین زمان ممکن می‌باشند. با این حال این سیستم‌ها یک سری معایب هم دارند که از جمله آنها باید به عدم امکان ورود هوای تازه به محیط اشاره کرد. این دستگاه‌ها به صورت چندتایی در نقاط مختلف سالن‌های بزرگ نصب شده و به هوای آزاد راه ندارند. برای همین امکان وارد کردن هوای تازه به سالن وجود نداشته و تنها هوای داخل پس از افزایش دما به چرخش درمی‌آید.
در صورت نیاز به تامین هوای تازه باید از دستگاه هواساز استفاده کرد. محدودیت دیگر دستگاه‌های یونیت هیتر این است که امکان نصب فیلترهای مختلف با توجه به تنوع و میزان آلاینده‌ها را ندارند. برای همین در فضاهایی که نیاز به فیلتراسیون هوا باشد، قابل استفاده نیستند. از دیگر معایب یونیت هیتر این است که تنظیم رطوبت به وسیله آنها امکانپذیر نمی‌باشد.
سفارش و خرید یونیت هیتر
برای انتخاب یونیت هیتر باید به موارد زیادی توجه شود. مواردی چون محل نصب دستگاه، نوع یونیت هیتر، سیال حامل انرژی، ظرفیت حرارتی، سطح مجاز سر و صدا و نیاز به تصفیه مکانیکی از مهمترین موارد هستند. برای انتخاب یونیت هیتر باید نوع سیال گرم کننده یعنی آب گرم یا بخار را مشخص کرده و سپس به محل قرارگیری آن توجه کرد. جهت محاسبه ظرفیت گرمایشی هم عواملی چون ابعاد، نوع کاربری و شرایط محیط باید در نظر گرفته شوند.
مورد دیگری که در انتخاب یونیت هیتر از اهمیت زیادی برخوردار است، میزان سر و صدای آن است. فن یونیت هیترها در حالت 1400 دور در دقیقه، سر و صدای زیادی ایجاد می‌کند. برای همین برای محیط‌های کوچک بهتر است از یونیت هیتر با موتور 900 دور در دقیقه استفاده شود که صدای کمتری دارد.در صورتی که نیاز به راهنمایی بیشتر در این زمینه دارید، میتوانید با کارشناسان شرکت سرماپویش تماس حاصل کرده تا بهترین یونیت هیتر را برای ساختمان خود انتخاب و خریداری نمایید.
جمع بندی
یونیت هیترها دستگاه‌هایی هستند که قدرت بالایی در پرتاب باد دارند و غالبا برای گرمایش محیط مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها برای محیط‌های بزرگی همچون سوله، کارخانه و کارگاه مناسب هستند و دارای مزایای زیادی می‌باشند. از جمله مزایای یونیت هیتر میتوان به نصب ساده، راندمان کاری بالا، سرعت بالا در گرم کردن یا سرد کردن محیط، نیاز به فضای کم و تعمیر و نگهداری آسان اشاره کرد.
